SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Adam Gazur pochodził z rodziny wielodzietnej – był trzecim dzieckiem z pięciorga w rodzinie.

Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 r. ewakuował się wraz z rodziną na wschód, w okolice miejscowości Mańków na Wołyniu, gdzie podjął pracę na roli. 13 kwietnia 1940 r. aresztowany przez Sowietów wraz z rodziną, został przewieziony do Włodzimierza Wołyńskiego, skąd wraz z innymi polskimi rodzinami został deportowany do Kraju Ałtajskiego. W trakcie długiej, trwającej blisko miesiąc podróży niemal umarł z głodu. Po przywiezieniu do miejsca docelowego został osadzony w obozie i skierowany do pracy w tartaku.
Po „amnestii” wraz z rodziną i kolegami usiłował opuścić miejsce zesłania i skierować się do tworzącej się Armii Polskiej, jednak władze sowieckie nie chciały wyrazić zgody na wyjazd, tłumacząc to brakiem rąk do pracy i koniecznością wykonania planu. Adam Gazur wraz z kolegami potajemnie zbudowali tratwę i pod osłoną nocy uciekli z obozu. Podczas kilkumiesięcznej tułaczki po ZSRR podejmował się różnych prac, usiłując przeżyć i dostać się do polskiego wojska. Mimo grożącego mu aresztowania za samowolne opuszczenie miejsca zsyłki, dotarł do obozu w Barnaule. Z Barnaułu przez Taszkient i Guzar trafił do Kermine w Uzbeckiej SRR, przechodząc po drodze kwarantannę.

Wstąpił na ochotnika do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR dowodzonych przez gen. Andersa i od maja 1942 r. służył w szeregach 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. Po ewakuacji Armii Polskiej z ZSRR do Iranu do Persji jego Pułk został włączony do Brygady Pancernej. Adam Gazur na Bliskim Wschodzie przeszedł przeszkolenie pancerne. Skierowany na front włoski, brał udział wraz ze swoim czołgiem 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w kampanii włoskiej 2 Korpusu, w tym w bitwie o Monte Cassino, Ankonę, a następnie w zdobyciu Bolonii, gdzie zastał go koniec wojny.

Po zakończeniu II wojny światowej pozostał we Włoszech w ramach kontyngentu alianckich sił okupacyjnych do 1948 r., biorąc udział m.in. w potyczkach z komunistyczną partyzantką. W 1948 r. znalazł się w Wielkiej Brytanii, gdzie osiedlił się w okolicach Halifaxu i podjął pracę zarobkową. W 2020 r. w dowód swych zasług na rzecz środowiska kombatanckiego został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy.

Krzyż Walecznych, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (nr legit. 29844), Krzyż Zesłańców Sybiru,
Medal Pro Bono Poloniae oraz inne odznaczenia polskie i brytyjskie.

Archiwum Fundacji Znaki Pamięci; krzyz.montecassino.eu, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

Adam Gazur – żołnierz 2 Korpusu; źródło: itv.com