SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Zdzisław Picheta pochodzi z rodziny wojskowej. Urodził się w 17.10.1922 roku na Kresach Południowo-Wschodnich. W początkach 1939 roku jako 17-latek zarejestrował się do służby wojskowej, zaś w czerwcu 1939 zgłosił się do armii na ochotnika.

Podczas drugiej mobilizacji, w sierpniu 1939 r. został wezwany do koszar w Kołomyi i przydzielony do plutonu obrony przeciwlotniczej, gdzie powierzono mu funkcję radiotelegrafisty. Po wejściu Armii Czerwonej 17 września 1939 r znalazł się w Rumunii, gdzie został internowany w obozie w Comişani.

Dwukrotnie podejmował próbę ucieczki z obozu, za drugim razem skuteczną. Już wówczas formowała się Brygada Karpacka na Środkowym Wschodzie i żołnierzy – uciekinierów z Rumunii i z Węgier nie kierowano do Francji, tylko na Środkowy Wschód. Zdzisław Picheta znalazł się w ten sposób w Syrii, poprzez stację zborną Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Bejrucie. Tam przydzielono go do 1 Pułku Ułanów Karpackich i skierowano do miejscowości Homs. Po upadku Francji Brygada otrzymała rozkaz rozbrojenia, odmówiła jednak jego wykonania i zajmując zbrojnie pociąg wyruszyła do Palestyny, gdzie przeszła pod dowództwo brytyjskie. Tam Zdzisław przeszedł przeszkolenie i w październiku 1940 r został skierowany wraz z Brygadą do Egiptu jako wsparcie ofensywy generała Archibalda Wavella na Cyrenejkę. Następnie, w początkach roku 1941 znalazł się w Afryce Północnej gdzie brał udział w walkach m.in.o twierdzę Tobruk, następnie zaś, po bitwie pod Gazalą brał udział w okupacji Cyrenejki.

W początkach 1942 roku Brygada została ewakuowana do Palestyny, gdzie połączyła się następnie z nadchodzącą z ZSRR Armią gen. Andersa. W 1942 roku, w marcu, pierwszy kontyngent żołnierzy z 9. i 10. Dywizji Piechoty przyjechał na Środkowy Wschód. 1 maja 1942 roku powstała 3. Dywizja Strzelców Karpackich, wtedy jeszcze pod dowództwem generała Stanisława Kopańskiego. Zdzisław po leczeniu kontuzji z Afryki Północnej wstąpił tam do Szkoły Podchorążych Łączności.

Wraz z 3 DSK w początkach roku 1944 znalazł się we Włoszech, gdzie brał udział w kampanii włoskiej, w tym walkach o Monte Cassino jako oficer w batalionie łączności, następnie zaś, jako instruktor, skierowany został do Ośrodka Wyszkolenia Wojsk Łączności. Szlak bojowy zakończył we Włoszech, gdzie dokończył edukację, zdając maturę.

W 1946 roku znalazł się w Wielkiej Brytanii. Całe życie poświęcił wojsku, rozpoczynając w 1949 roku, wraz z początkiem „zimnej wojny” pracę jako instruktor w Brygadowym Kole Młodych „Pogoń”, mającym za zadanie wyszkolić przyszłych młodych żołnierzy na oficerów, którzy wezmą czynny udział w wyzwalaniu Kraju spod władzy komunistycznej – działalność ta traktowana była przez Rząd Polski na Uchodźstwie jako kontynuacja czynnej służby wojskowej. Zdzisław pracował w „Pogoni” aż do początków lat osiemdziesiątych, kiedy koło oficjalnie rozwiązano, uzyskując stopień majora.

Mieszkał w Londynie, aktywnie biorąc udział w życiu tamtejszej Polonii. Mianowany do stopnia pułkownika. Zmarł 23.08.2019 r. w Londynie i został pochowany w Warszawie na cmentarzu Powązki Wojskowe – kwatera C30 (kwatera żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie), rząd X, grób 39a.

Polacy-uczestnicy kampanii włoskiej 1943-1945
Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im.gen.W.Sikorskiego – Londyn