SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Rodzice Jerzego Gradosielskiego pochodzili z zamożnych, polskich rodzin, które utraciły większość swojego majątku usytuowanego w Rosji w czasie rewolucji 1917 r. Poznali się, studiując medycynę w Moskwie, i pobrali w 1914 r. Aleksander Gradosielski jako lekarz wojskowy umarł na tyfus w 1921 r. Jego żona wraz z Jerzym, swoją siostrą i mamą dzięki wsparciu ich dawnego sąsiada – Władysława Raczkiewicza uzyskały ostatecznie w lutym 1926 r. zgodę od władz bolszewickich na przeniesienie się na teren II Rzeczypospolitej. Zamieszkali w Wilnie, gdzie mama Pana Jerzego ukończyła szkołę medyczną (nie udało jej się wcześniej ukończyć medycyny w Moskwie) i rozpoczęła pracę w szpitalu w Nowych Trokach koło Wilna.
Jerzy ukończył szkołę powszechną w Wilnie, a we wrześniu 1927 r. rozpoczął naukę w Liceum o. Jezuitów. W 1930 r. przeniósł się do Państwowego Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta, które ukończył w 1938 r.
Aktywnie działał w harcerstwie – najpierw w 5 Wileńskiej Drużynie Harcerskiej, a od 1932 r. w Błękitnej Jedynce Żeglarskiej im. Romualda Traugutta.
Jerzy Gradosielski w 1938 r. został przyjęty do Szkoły Podchorążych Saperów w Modlinie. 1.09.1939 r. uzyskał stopień kaprala podchorążego.

W dniach 4-6.09.1939 r. Jerzy Gradosielski wraz z grupą kadetów pod dowództwem por. R. Pajskera dostarczyli z Modlina do fortyfikacji polskich w okolicach Dubna 15 ton materiałów wybuchowych. Z uwagi na szybko posuwające się wojska niemieckie zmuszeni byli zrezygnować z powrotu do Warszawy i skierowali się w stronę granicy węgierskiej. W dni 18.09.1939 r. aresztowany wraz ze swym oddziałem przez Sowietów w okolicach Tarnopola. Do kwietnia 1940 r. był więziony w obozie jenieckim w Krzywym Rogu, następnie wraz z innymi polskimi żołnierzami przetransportowany do Komi ASSR. Tu od 24.04.1940 do 1941 r. przebywał w łagrach Siewżełdorłag – podobóz nr 13​, gdzie pracował przy budowie trasy kolejowej Kniaź-Pogost – Uchta. Po pakcie Sikorski-Majski wraz z innymi współwięźniami – żołnierzami polskimi, którzy przeżyli tragiczne warunki łagrów sowieckich, został przewieziony do obozu w Juży. Stąd już ponownie jako żołnierz polski – 5 Dywizji Piechoty Armii Polskiej w ZSRR, Jerzy Gradosielski dotarł 02.09.1941 r. do obozu w Tatiszczewie.

Jerzy Gradosielski został przydzielony do 5 Batalionu Saperów 5 Dywizji Piechoty Armii Polskiej w ZSRR jako zastępca dowódcy 3 plutonu. W styczniu został przeniesiony wraz ze swym oddziałem do Środkowej Azji – do Dżalalab w Kirgiskiej SSR. 05.08.1942 r. został ewakuowany wraz z wojskiem polskim do Iranu, a następnie zostali przetransportowani do obozu Khanaqin w Iraku. W listopadzie 1942 r. Jerzy został skierowany na pięciomiesięczny kurs inżynieryjny w brytyjskim Centrum Saperów w Ismailia w Egipcie, a w czerwcu 1943 r. ukończył kurs w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Khanaqin. Pan Gradosielski został awansowany 01.07.1943 r. do stopnia podporucznika i przydzielony do 6 Batalionu Saperów. Wraz z jednostką został przeniesiony do Libanu na szkolenie górskie, a potem do Egiptu. Przetransportowany ze swą kompanią do Włoch, wylądował w porcie Taranto 05.03.1944 r. i powrócił do swej macierzystej 5 Kompanii Saperów i jej 3 plutonu. Jako dowódca tego plutonu 5 Kompanii Saperów Dowództwa Saperów 5 Kresowej Dywizji Piechoty 2 Korpusu przeszedł cały szlak bojowy w kampanii włoskiej. Uczestnik walk o Monte Cassino (ranny), w Apeninach Emiliańskich i o wyzwolenie Bolonii. W czerwcu 1946 r. wraz z oddziałami 2 Korpusu przetransportowany z Werony do Wielkiej Brytanii.

Po wojnie pozostał w Anglii z żoną – Danutą – żołnierzem Pomocniczej Służby Kobiet, z którą ożenił się 19.08.1945 r. we Włoszech. Zamieszkali w Londynie i dochowali się sześciorga dzieci. Pan Gradosielski na emigracji pracował jako elektryk. Był aktywnym działaczem organizacji kombatanckich 2 Korpusu oraz polskich środowisk w Londynie. Autor publikacji „Saperzy 5 KDP w walce 1941-1945”, wydanej w Londynie w 1984 r. Zmarł w 1989 r. i został pochowany w kolumbarium Kościoła św. Andrzeja Boboli w Londynie.

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari V klasy (30.09.1944 r. za walki o Monte Cassino), Military Cross (09’1944),

Jego żona – Danuta Gradosielska z d. Mączka była żołnierzem 316 Kompanii Transportowej Pomocniczej Służby Kobiet 2 Korpusu, a po zakończeniu wojny – uczennicą Gimnazjum i Liceum PWSK w Porto San Giorgio we Włoszech. Posiadali 6 dzieci, które pielęgnują pamięć o służbie wojskowej swych rodziców oraz historii obywateli polskich w czasie i po II wojnie światowej.

archiwum rodzinne rodziny Gradosielskich; indeksrepresjonowanych.pl

źródło : archiwum rodziny Gradosielskich