SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Czesław Knopp urodził się 11 grudnia 1922 r. w Tczewie (woj. pomorskie). W 1939 r. ukończył czteroklasowe gimnazjum i uzyskał świadectwo małej matury.

Dekretem Adolfa Hitlera z 8 października tegoż roku województwo pomorskie zostało wcielone do Niemiec i znalazło się w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie. Elity polskie zamieszkujące niemieckie „ziemie odzyskane” skazane zostały na eksterminację. Tylko do końca 1939 r. w tzw. „korytarzu” okupant planowo wymordował ok. 40 tys. osób. Narastającą atmosferę grozy potęgowała bliskość obozu koncentracyjnego Stutthof pod Gdańskiem, do którego można było trafić m. in. za mówienie na ulicy po polsku. Tego rodzaju restrykcje nie obowiązywały nawet w Generalnym Gubernatorstwie.

Jako Polak nie miał prawa do dalszej nauki. Aby nie zostać uznanym za „element aspołeczny”, co groziło zsyłką do obozu, zgłosił się do pracy i znalazł zatrudnienie jako robotnik m. in. przy odbudowie mostów przez Wisłę, wysadzonych 1 września 1939 r. przez polskich saperów.

W marcu 1942 r. został pod przymusem wpisany na volkslistę i zaliczony do trzeciej grupy ludności „wniemczonej” (Eingedeutsch). Dwa miesiące później powołano go do służby wojskowej w Wehrmachcie. Po przeszkoleniu we Francji otrzymał przydział do 7. Dywizji Pancernej gen. Rommla jako kierowca czołgu i został wysłany pod Stalingrad. Na froncie wschodnim pozostał aż do ofensywy styczniowej, podczas której został ranny.

Po wyleczeniu odesłano go do Włoch, gdzie dobrowolnie oddał się w niewolę amerykańską i zgłosił do armii polskiej. Skierowano go do 2. Korpusu z natychmiastowym przydziałem do Pułku 4. Pancernego.

W kwietniu 1946 r., po zdemobilizowaniu Polskich Sił Zbrojnych, został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie pozostał na stałe. W Anglii zdał maturę techniczną i uzyskał zawód technika-elektryka. Zapisał się na Polish University College, a później na Uniwersytet Londyński. Ze względów finansowych i rodzinnych przerwał studia, kontynuując naukę na kursach wieczorowych, pracując jednocześnie jako projektant w firmach produkujących sprzęt elektroniczny.
W 2011 r. w Polsce zostały wydane jego wspomnienia pod tytułem „Spod Stalingradu do Andersa: w mundurze obcym i polskim”.

Archiwum Fundacji „Znaki Pamięci”