SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Absolwent Liceum Handlowego w Białymstoku (1933-1939). 1 sierpnia 1939 r. powołany do 48 Kompanii 17 Batalionu Junackich Hufców Pracy i zatrudniony przy budowie umocnień wojskowych we wsi Gliniszki koło Augustowa (woj. białostockie).

9 września 1939 r. wraz z całym batalionem udał się do Lidy, gdzie 17 września 1939 r. jego Batalion rozwiązano. Po powrocie do Stanisławowa włączył się w działalność struktury konspiracyjnej Stronnictwa Narodowego jako działacz młodzieżowy. Ze względu na groźbę aresztowania przedostał się do Warszawy (30.11.1939 r.), gdzie kontynuował działalność konspiracyjną. Podczas misji kurierskiej w drodze do Lwowa 19 lutego 1940 r.- został aresztowany przez NKWD, a następnie osadzony w więzieniach w Przemyślu, Dniepropietrowsku i Charkowie. Za swoją działalność został skazany wyrokiem OSO NKWD w dniu 29.11.1940 r. na trzy lata łagru. Od grudnia 1940 roku więzień łagru Oniegłag w obwodzie archangielskim. Po wejściu w życie Układu Sikorski – Majski zwolniony 2 września 1941 r. z obozu pełnił od października 1941 roku funkcję wolontariusza Delegatury Ambasady Polskiej w Taszkiencie.

Ochotnik do Armii Polskiej w ZSRR dowodzonej przez gen. W.Andersa. Został przydzielony do kompanii szkolnej, a następnie w stopniu starszego strzelca jako zastępca dowódcy plutonu do 28 Pułku Piechoty. Ewakuowany wraz z Wojskiem Polskim na Bliski Wschód po ukończeniu Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii w Iraku (Khanaqin-Qizil Ribat), dalszą służbę pełnił w 3 Karpackim Pułku Artylerii Lekkiej 3 Dywizji Strzelców Karpackich 2 Korpusu.
Ze swym pułkiem od lutego 1944 r. walczył podczas kampanii włoskiej w stopniu kaprala podchorążego. Uczestnik walk nad rzeką Sangro, na Linii Gustawa, o Monte Cassino, w Apeninie Emiliańskim oraz w bitwie o Bolonię. Za niespotykane męstwo i odwagę w bitwie o Monte Cassino i Monte Bordone oraz nad rzeką Sintrą został odznaczony w lutym 1945 r. przez wizytującego jednostkę gen. Andersa – Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari oraz awansem na stopień podporucznika.
Po zakończeniu II wojny światowej oficer inspekcyjny w niemieckim obozie jenieckim w Brindisi.

Do Polski powrócił w sierpniu 1947 r. i zamieszkał z żoną (żołnierzem Batalionu „Parasol”) w Łodzi.
W Kraju nie uznano jego stopnia oficerskiego i później zatrzymano go w siedzibie SB., w 1953 r. pod różnymi zarzutami. Pracował w księgowości, a potem w planowaniu.
W ZBOWiD był Przewodniczącym Tymczasowej Komisji Żołnierzy PSZ na Zachodzie.
Po upadku komunizmu współzałożyciel i wieloletni Prezes Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie „Karpatczycy”. Był także inicjatorem założenia Stowarzyszenia Klubu Przyjaciół Szkół i Organizacji Monte Cassino. Zabiegał o kultywowanie tradycji karpackich w Wojsku Polskim, utrzymując ścisły kontakt z jednostkami piechoty górskiej, a w szczególności z 22 Karpacką Brygadą Piechoty Górskiej. Awansowany do stopnia pułkownika.
Autor publikacji poświęconych 3. Dywizji Strzelców Karpackich (współautor wraz z W. Łuczyńskim i R.W. Plesnerem „Monografii 3 Karpackiego Pułku Artylerii Lekkiej”, Londyn 1990) oraz książek wspomnieniowych:
„W więzieniu i łagrze 1940-1941 – ja socjalno-opasnyj elemient”, 1989
„Byłem żołnierzem generała Andersa”, 2008
„Sztafeta wolności: byłem żołnierzem generała Andersa”, 2012.
Pośmiertnie nagrodzony Nagrodą Honorową „Świadek Historii” Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej (2015 r.).

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari; Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski; Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino; Krzyż Kampanii Wrześniowej; Krzyż Zesłańców Sybiru oraz innymi odznaczeniami polskimi i brytyjskimi

Jan Szostak, „Zeszyty Historyczne – Kawalerowie Orderu Wojennego Virtutti Militari w kraju i na obczyźnie” cz. II – Wojenne i powojenne losy Kawalerów Orderu Wojennego VM (noty biograficzne), 2005; Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych; Indeks Represjonowanych IPN; ipn.gov.pl

Płk Tadeusz Mieczysław Czerkawski -autor: Tadeusz Kurcyk, 9 V 1995 r.