SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Żołnierzy 2 Korpusu Polskiego



Drukuj
http://indeks2kp.pl/wp-content/uploads/2020/08/nopic.jpg

Jan Greczanik


1914 – 1968
IMIĘ: Jan
NAZWISKO: Greczanik
IMIĘ OJCA: Antoni
IMIĘ MATKI: Anna
NAZWISKO RODOWE MATKI: Balasz
DATA URODZENIA: 1914
MIEJSCE URODZENIA: Łycewicze (gm. Wiszniew, pow. Wilejka, woj. wileńskie, obecnie Białoruś)
DATA ŚMIERCI: 1968
MIEJSCE ŚMIERCI: Argentyna
MIEJSCE POCHÓWKU: cmentarz w Quilmes, Argentyna – grób nie zachował się
ŻYCIE PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ

Jeszcze przed II wojną światową Jan Greczanik był oficerem Wojska Polskiego w stopniu podporucznika w 18 Baonie Kresowym.

LOSY W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ (PRZED WSTĄPIENIEM DO ARMII ANDERSA)

Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r. 20.09.1939 r. został internowany na Litwie. W mundurze szeregowego żołnierza udało mu się uniknąć rozpoznania jako oficer. Po zajęciu Litwy przez ZSRR w 1940 r. zostaje przewieziony przez Sowietów do obozu jenieckiego Ponoj (obw. murmański), a od 27.07.1941 r. przebywa w obozie w Juży. Zwolniony z niewoli sowieckiej na podstawie tzw. „amnestii” dla obywateli polskich w ZSRR w lipcu 1941 r.

PRZEBIEG SŁUŻBY W ARMII ANDERSA

Wstępuje do Polskich Sił Zbrojnych tworzonych przez gen. Andersa na terenie ZSRR 02.09.1941 r. w Buzułuku. Z oddziałami Wojska Polskiego zostaje w 1942 r. ewakuowany na Środkowy Wschód. Uczestniczy w kampanii włoskiej 2 Korpusu, w tym w bitwie o Monte Cassino jako oficer 18 Lwowskiego Batalionu Strzelców 6 Lwowskiej Brygady Piechoty 5 Kresowej Dywizji Piechoty (nr ewid. 1914/190). Awansowany do stopnia porucznika. Dwukrotnie ranny w czasie walk we Włoszech – w kolano i płuca (kula w płucach pozostanie do końca życia). Za okazaną waleczność zostaje odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Jest wymieniony w dokumentalnej książce Melchiora Wańkowicza „Monte Cassino”. W szpitalu wojskowym we Włoszech poznaje pielęgniarkę Helenę Langer. Pobierają się jeszcze na ziemi włoskiej. Następnie wraz z oddziałami 2 Korpusu zostają ewakuowani do Wielkiej Brytanii. Tu zostają zdemobilizowani.

LOSY POWOJENNE

Po wojnie Jan Greczanik z żoną Heleną zamieszkali w Diddington, Anglia. Tu rodzi się ich pierwszy syn Andrzej. W 1948 r. emigrują do Argentyny i zamieszkują w Buenos Aires. Układają sobie życie w gronie Polonii wojskowej. 21.01.1952 r. rodzi się im drugi syn Józef. 11.04.1952 r. na skutek tragicznego wypadku w domu ginie żona Pana Jana – Helena. Porucznik bardzo ciężko przeżywa śmierć żony. W 1966 r. poślubia Eugenię – swą przedwojenną narzeczoną, którą sprowadza do Argentyny. Jan Greczanik umiera w 1968 r. w Buenos Aires.

POSIADANE ODZNACZENIA

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (V klasy), 2 Krzyże Walecznych, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (nr legit. 19263), Krzyż Zasługi z Mieczami

MIEJSCE ZAMIESZKANIA PO WOJNIE
Wielka Brytania, od 1948 r. – Argentyna
INNE INFORMACJE (NP DOTYCZĄCE RODZINY, ITP)

Pierwsza żona Pana Jana – Helena z d. Langer (1921-1952) została wywieziona przez Sowietów 22.05.1941 r. wraz z rodzicami i rodzeństwem z Kamionki Strumiłowej pod Lwowem do Kazachstanu. Jako starsza ochotniczka PWSK 2 Korpusu, a następnie kapral pełniła służbę pielęgniarki w 1 Szpitalu Wojennym we Włoszech – nr ewid. 1921/291, a potem w Szpitalu Wojennym nr 5. Uczestniczyła też w bitwie o Monte Cassino – Pamiątkowy Krzyż Monte Cassino nr 42653. Zmarła w skutek nieszczęśliwego wypadku w Argentynie 11.04.1952 r.
Druga żona Pana Jana – Eugenia – ślub w 1966 r.
Syn Andrzej (rocznik 1947) po śmierci taty opiekował się „drugą mamą”, podjął studia w Argentynie.
Syn Józef (rocznik 1952) został adoptowany przez rodzinę Semrau i wyjechał z nimi w 1959 r. do Kanady. W 1979 r. ożenił się z Grażyną Kulka. Mieszka w Ottawie.
Braciom po latach udało się nawiązać kontakt, spotkali się po raz pierwszy od wyjazdu Józefa do Kanady – w październiku 2001 r. w Argentynie.

ŹRÓDŁO DANYCH BIOGRAFICZNYCH

archiwum rodzinne Józefa Semrau; Indeks Represjonowanych; Jan Pięta, Wanda Krystyna Roman, Maciej Szczurowski „Polacy internowani na Litwie 1939-1940”, Warszawa 1997; Anna Londo, Maria Langer-Włodarczyk „Zwrócona tożsamość. Historia dwóch braci”, Wiadomości Bocheńskie jesień 2009 r.; krzyz.montecassino.eu

SKANY / FOTOGRAFIE
OPIS ZAŁĄCZONYCH MATERIAŁÓW

1. por. Jan Greczanik – oficer 2 Korpusu
2. Zaświadczenie o nadaniu przez Naczelnego Wodza por. Greczanikowi Orderu Virtuti Militari V klasy dnia 15.06.1945 r.
źródło : archiwum rodzinne Józefa Semrau