SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Żołnierzy 2 Korpusu Polskiego



Drukuj
http://indeks2kp.pl/wp-content/uploads/2020/08/nopic.jpg

Krystyna Rutkowska z d. Dąbrowska


14/07/1922 – 10/09/2001
IMIĘ: Krystyna
NAZWISKO: Rutkowska z d. Dąbrowska
IMIĘ OJCA: Jan
IMIĘ MATKI: Maria
NAZWISKO RODOWE MATKI: Rychwicka
DATA URODZENIA: 14/07/1922
MIEJSCE URODZENIA: Gliniany (pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie)
DATA ŚMIERCI: 10/09/2001
MIEJSCE ŚMIERCI: Gliwice
MIEJSCE POCHÓWKU: Gliwice – Cmentarz Komunalny Lipowy przy ul. Lipowej – sektor J4, rząd 5, grób 2
ŻYCIE PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ

Absolwentka szkoły powszechnej w Glinianach (woj. tarnopolskie) oraz Gimnazjum Sióstr Urszulanek we Lwowie (1939 r.).

LOSY W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ (PRZED WSTĄPIENIEM DO ARMII ANDERSA)

13.04.1940 r. deportowana wraz z mamą przez Sowietów do ZSRR – Kazachska SRR, obw. aktiubiński, rej. Dziuruń, kołchoz „Woroszyłow”. Od stycznia 1941 r. pracowała w szwalni w mieście Dziuruń w czasie pobytu mamy w szpitalu. Następnie do lipca 1941 r. zostały umieszczone przez NKWD w sowchozie „Budienny”. Po tzw. „amnestii” zdecydowały się z mamą wydostać do Dziurunu, a następnie do Armii Polskiej. Mimo dotarcia do Buzułuku, ponieważ mama nie została przyjęta z racji wieku do Pomocniczej Służby Kobiet, Krystyna pozostała wraz z nią i jako rodziny wojskowych zostały z innymi przetransportowane do Uzbekistanu, a następnie do Kirgistanu. Tam w bardzo ciężkich warunkach, głodując próbowały przetrwać. Jako swoją rodzinę zgłosił je uratowany przez nich, wyczerpany po pobycie w łagrze Witold – syn ich znajomych sprzed wojny, którego przyjęto w Margiełanie do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.

PRZEBIEG SŁUŻBY W ARMII ANDERSA

Po dotarciu do jednostki Witka po odjęciu mamie lat zostały obie przyjęte do Pomocniczej Służby Kobiet dnia 11 kwietnia 1942 r. Ich jednostka została następnie przeniesiona do Guzaru, gdzie przeszły przeszkolenie i stacjonowały aż do momentu II ewakuacji wojsk polskich z ZSRR 15 sierpnia 1942 r. Wraz ze swą kompanią PSK Krystyna przebywała w Iranie, Iraku (Khanaqin) i Palestynie, gdzie przeszła dalsze szkolenie wojskowe. Po utworzeniu 316 Kompanii Transportowej Pomocniczej Służby Kobiet została przeniesiona wraz z oddziałem do Al-Mugar, a następnie Rehowoth. 22.12.1943 r. w Jerozolimie w kościele Notre Dame Krystyna Dąbrowska wzięła ślub z poznanym w styczniu tego roku w Gederze ppor. Bolesławem Rutkowskim – lekarzem wojskowym 2 Korpusu.
Do kwietnia 1944 r. Kompania Transportowa Pani Krystyny stacjonowała w Quassasin w Egipcie. Od 5 maja 1944 r. 316 Kompania Transportowa Pomocniczej Służby Kobiet 2 Korpusu brała udział w kampanii włoskiej. Krystyna Rutkowska służyła cały czas jako jej dyspozytor. Osiągnęła stopień starszego sierżanta, nr ewid. 1922/115/III. Przebyła z nią cały szlak bojowy we Włoszech, w tym uczestniczyła w bitwach o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię.
W 1946 r. została przetransportowana wraz z oddziałami polskimi drogą lądową przez Niemcy i Francję do Anglii, gdzie została zdemobilizowana 31.10.1947 r. Tu połączyła się z mężem, który pracował już wtedy w szpitalu w Londynie, i swą mamą najpóźniej z nich zdemobilizowaną. Do momentu wyjazdu do Polski mieszkali w Anglii wraz z ich już rocznym synem.

LOSY POWOJENNE

11.11.1948 r. powróciła do Kraju z Wielkiej Brytanii wraz z mężem, synem i mamą. Zamieszkali w Gliwicach. Krystyna Rutkowska przez wiele lat kierowała Dziekanatem Wydziału Automatyki, a następnie Wydziału Automatyki i Informatyki Politechniki Śląskiej. Była bardzo ceniona przez kolegów i młodzież akademicką. W 2000 r. została awansowana do stopnia podporucznika. Zmarła w Gliwicach w 2001 r.

POSIADANE ODZNACZENIA

Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1945 r.), Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (1944 r.), Medal Wojska (1946 r.), Italy Star (1946 r.), Star 1939-1945, Defence Medal, Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (1992 r.), Odznaka Weterana Walk o Niepodległość (1995 r.), Odznaka Zasłużonemu dla Politechniki Śląskiej

MIEJSCE ZAMIESZKANIA PO WOJNIE
Polska (Gliwice)
INNE INFORMACJE (NP DOTYCZĄCE RODZINY, ITP)

Mężem Krystyny Rutkowskiej był dr n.med. Bolesław Rutkowski (21.08.1915-17.10.2012). Po wybuchu II wojny światowej przedostał się on do Francji, a następnie Szkocji, gdzie ukończył studia medyczne. W styczniu 1943 r. został skierowany na Bliski Wschód i został adiutantem gen. Bolesława Szareckiego, żołnierzem 2 Korpusu, również uczestnikiem jak jego żona kampanii włoskiej. Po wojnie po powrocie do Polski kontynuował pracę lekarską. Uznawany jest za nestora polskiej anestezjologii, pioniera polskiej medycyny bólu. Pochowany wraz z żoną na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Gliwicach.

Ojciec Pani Krystyny był początkowo pracownikiem umysłowym filii Banku w Glinianach, a od 1929 do 1939 r. do momentu wkroczenia Sowietów burmistrzem miasta Gliniany. W latach 1930-35 był także posłem na Sejm II RP. Aresztowany 10.04.1940 r. przez Sowietów, więziony we Lwowie został ostatecznie wywieziony do łagru w głąb ZSRR, gdzie (zdaniem świadków) zmarł w 1942 r. Grób symboliczny w Gliwicach w grobie rodzinnym.

Mama Pani Krystyny – Maria Dąbrowska (03.07.1889-22.01.1979) była do momentu deportacji w 1940 r. nauczycielką w Glinianach. Po wstąpieniu do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR wraz z córką 11.04.1942 r. także służyła w 316 Kompanii Transportowej PSK 2 Korpusu – służba administracyjna. Osiągnęła w wojsku stopień kaprala. Pochowana w grobie rodzinnym wraz z Panią Krystyną i jej mężem w Gliwicach.

Dzieci: syn urodzony w Anglii, naukowiec na Politechnice Śląskiej; córka – urodzona w Polsce, lekarz.

ŹRÓDŁO DANYCH BIOGRAFICZNYCH

„Księga Weteranów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie- Rada Wojewódzka Środowiska Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych”; archiwum Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej – sygn. 1360/WSK

SKANY / FOTOGRAFIE
OPIS ZAŁĄCZONYCH MATERIAŁÓW

Grób Krystyny i Bolesława Rutkowskich oraz Marii i Jana (symbolicznie) Dąbrowskich na cmentarzu komunalnym przy ul. Lipowej w Gliwicach; źródło: gliwice.grobonet.com