SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Absolwentka szkoły powszechnej w Glinianach (woj. tarnopolskie) oraz Gimnazjum Sióstr Urszulanek we Lwowie (1939 r.).

13.04.1940 r. deportowana wraz z mamą przez Sowietów do ZSRR – Kazachska SRR, obw. aktiubiński, rej. Dziuruń, kołchoz „Woroszyłow”. Od stycznia 1941 r. pracowała w szwalni w mieście Dziuruń w czasie pobytu mamy w szpitalu. Następnie do lipca 1941 r. zostały umieszczone przez NKWD w sowchozie „Budienny”. Po tzw. „amnestii” zdecydowały się z mamą wydostać do Dziurunu, a następnie do Armii Polskiej. Mimo dotarcia do Buzułuku, ponieważ mama nie została przyjęta z racji wieku do Pomocniczej Służby Kobiet, Krystyna pozostała wraz z nią i jako rodziny wojskowych zostały z innymi przetransportowane do Uzbekistanu, a następnie do Kirgistanu. Tam w bardzo ciężkich warunkach, głodując próbowały przetrwać. Jako swoją rodzinę zgłosił je uratowany przez nich, wyczerpany po pobycie w łagrze Witold – syn ich znajomych sprzed wojny, którego przyjęto w Margiełanie do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.

Po dotarciu do jednostki Witka po odjęciu mamie lat zostały obie przyjęte do Pomocniczej Służby Kobiet dnia 11 kwietnia 1942 r. Ich jednostka została następnie przeniesiona do Guzaru, gdzie przeszły przeszkolenie i stacjonowały aż do momentu II ewakuacji wojsk polskich z ZSRR 15 sierpnia 1942 r. Wraz ze swą kompanią PSK Krystyna przebywała w Iranie, Iraku (Khanaqin) i Palestynie, gdzie przeszła dalsze szkolenie wojskowe. Po utworzeniu 316 Kompanii Transportowej Pomocniczej Służby Kobiet została przeniesiona wraz z oddziałem do Al-Mugar, a następnie Rehowoth. 22.12.1943 r. w Jerozolimie w kościele Notre Dame Krystyna Dąbrowska wzięła ślub z poznanym w styczniu tego roku w Gederze ppor. Bolesławem Rutkowskim – lekarzem wojskowym 2 Korpusu.
Do kwietnia 1944 r. Kompania Transportowa Pani Krystyny stacjonowała w Quassasin w Egipcie. Od 5 maja 1944 r. 316 Kompania Transportowa Pomocniczej Służby Kobiet 2 Korpusu brała udział w kampanii włoskiej. Krystyna Rutkowska służyła cały czas jako jej dyspozytor. Osiągnęła stopień starszego sierżanta, nr ewid. 1922/115/III. Przebyła z nią cały szlak bojowy we Włoszech, w tym uczestniczyła w bitwach o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię.
W 1946 r. została przetransportowana wraz z oddziałami polskimi drogą lądową przez Niemcy i Francję do Anglii, gdzie została zdemobilizowana 31.10.1947 r. Tu połączyła się z mężem, który pracował już wtedy w szpitalu w Londynie, i swą mamą najpóźniej z nich zdemobilizowaną. Do momentu wyjazdu do Polski mieszkali w Anglii wraz z ich już rocznym synem.

11.11.1948 r. powróciła do Kraju z Wielkiej Brytanii wraz z mężem, synem i mamą. Zamieszkali w Gliwicach. Krystyna Rutkowska przez wiele lat kierowała Dziekanatem Wydziału Automatyki, a następnie Wydziału Automatyki i Informatyki Politechniki Śląskiej. Była bardzo ceniona przez kolegów i młodzież akademicką. W 2000 r. została awansowana do stopnia podporucznika. Zmarła w Gliwicach w 2001 r.

Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1945 r.), Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (1944 r.), Medal Wojska (1946 r.), Italy Star (1946 r.), Star 1939-1945, Defence Medal, Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (1992 r.), Odznaka Weterana Walk o Niepodległość (1995 r.), Odznaka Zasłużonemu dla Politechniki Śląskiej

Mężem Krystyny Rutkowskiej był dr n.med. Bolesław Rutkowski (21.08.1915-17.10.2012). Po wybuchu II wojny światowej przedostał się on do Francji, a następnie Szkocji, gdzie ukończył studia medyczne. W styczniu 1943 r. został skierowany na Bliski Wschód i został adiutantem gen. Bolesława Szareckiego, żołnierzem 2 Korpusu, również uczestnikiem jak jego żona kampanii włoskiej. Po wojnie po powrocie do Polski kontynuował pracę lekarską. Uznawany jest za nestora polskiej anestezjologii, pioniera polskiej medycyny bólu. Pochowany wraz z żoną na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Gliwicach.

Ojciec Pani Krystyny był początkowo pracownikiem umysłowym filii Banku w Glinianach, a od 1929 do 1939 r. do momentu wkroczenia Sowietów burmistrzem miasta Gliniany. W latach 1930-35 był także posłem na Sejm II RP. Aresztowany 10.04.1940 r. przez Sowietów, więziony we Lwowie został ostatecznie wywieziony do łagru w głąb ZSRR, gdzie (zdaniem świadków) zmarł w 1942 r. Grób symboliczny w Gliwicach w grobie rodzinnym.

Mama Pani Krystyny – Maria Dąbrowska (03.07.1889-22.01.1979) była do momentu deportacji w 1940 r. nauczycielką w Glinianach. Po wstąpieniu do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR wraz z córką 11.04.1942 r. także służyła w 316 Kompanii Transportowej PSK 2 Korpusu – służba administracyjna. Osiągnęła w wojsku stopień kaprala. Pochowana w grobie rodzinnym wraz z Panią Krystyną i jej mężem w Gliwicach.

Dzieci: syn urodzony w Anglii, naukowiec na Politechnice Śląskiej; córka – urodzona w Polsce, lekarz.

„Księga Weteranów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie- Rada Wojewódzka Środowiska Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych”; archiwum Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej – sygn. 1360/WSK

Grób Krystyny i Bolesława Rutkowskich oraz Marii i Jana (symbolicznie) Dąbrowskich na cmentarzu komunalnym przy ul. Lipowej w Gliwicach; źródło: gliwice.grobonet.com